Risicomanagement
Risicomanagement is de rode draad in alle projecten. Met risicomanagement zet u de risico’s op een rij en behoudt u de controle. De hulpmiddelen bieden praktische handvatten voor opdrachtgevers en opdrachtnemers om risicomanagement in de praktijk te brengen.
In projecten lopen dingen vaak anders dan verwacht. Soms in gunstige zin, maar vaak ook niet. “Ineens” blijkt een vergunning niet op tijd te worden verleend of blijkt binnen het project schade te zijn ontstaan. Om hierop te anticiperen, of om tegenvallers te beheersen, wil je niet alleen achteraf ingrijpen maar wil je juist zien te voorkomen. Risicomamagement is een gestructureerde vorm van risicobeheersing die mogelijke knelpunten vroegtijdig aan het licht brengt en ervoor zorgt dat het project beheerst wordt.
Projectmanagement is in feite beheersing van risico's. In die zin is het belangrijk om al bij de start van elk nieuw project, met het projectteam, een risicoanalyse te maken als onderdeel van het projectplan. Dit is niet alleen goed voor het in kaart brengen van de risico's, maar is ook een goed middel om het project beter te doorgronden en de verbondenheid binnen een projectgroep te vergroten.
De aanpak en omvang van een goede risicoanalyse kan variëren per project, op basis van de complexiteit van het project. Soms kan het van toegevoegde waarde zijn om een onafhankelijke en gespecialiseerde adviseur in te schakelen om een of meerdere sessie voor het maken van een gedegen risicoanalyse met een groot team te laten begeleiden.
Risicomanagement is een cyclisch proces dat gedurende een project regelmatig moet worden doorlopen. Risicomanagement start met het analyseren van de risico’s. met behulp van de risicoanalyse wordt op systematische wijze inzicht verkregen in de risico’s binnen een project en kunnen maatregelen met hun effecten worden bepaald om deze risico’s aan te pakken. Het eenmalig inventariseren van risico’s is echter niet genoeg. Projecten blijven in beweging, risico’s kunnen door de tijd worden ingehaald of zijn afgenomen door getroffen maatregelen. Nieuwe risico’s kunnen zich voordoen. Risico’s zullen dan ook op regelmatige basis gemonitord en beheerst moeten worden.
Maken van een risico analyse
Een risicoanalyse kan van vrij simpel tot redelijk complex worden aangepakt. Het principe van de aanpak voor het maken van de analyse is echter vrijwel gelijk. Het doel is om tot een duidelijk schifting van de risico's te komen en daarbij ook te bepalen aan welke risico's acties worden gekoppeld en welke van ondergeschikt belang zijn.
Het maken van een risicoanalyse gebeurt in principe volgens de volgende stappen:
- Benoemen van alle risico's die je kunt bedenken.
- Beoordelen van de kans dat dit risico zich voordoet.
- Beoordelen van de hoogte van de consequenties van het risico.
- Samenvoegen van kans en consequentie.
- Benoemen van de belangrijkste risico's.
- Opstellen van maatregelen tegen de (belangrijkste) risico's.
- Maken van een actielijst op basis van de maatregelen.
- Sturen binnen het project op de voortgang van de actielijst.
- Evalueren van de risicoanalyse tijdens het project en, projectafhankelijk, tussentijds bijstellen.
Het is aan te bevelen om een standaard model of werkwijze toe te passen binnen een organisatie, zodat er ervaring ontstaat bij het maken van de analyse, en er met vergelijkbare waardes kan worden gemeten tussen verschillende projecten.
Ook kunnen veel voorkomende risico's als standaard worden aangemerkt waardoor niet telkens door nieuwe projectteams dezelfde risico's 'uitgevonden' hoeven te worden.
Checklist Risicofactoren RISMAN, Regieraad Bouw.
Risicomanagement voor projecten - De RISMAN-methode toegepast
D. van Well-Stam, F. Lindenaar, S. van Kinderen, e.a. Bestellen, dan kan bij managementboek.
RISNET kennisnetwerk voor risicomanagement in de bouwsector in Nederland.
De Risman methode komt uitvoering aan bod in de Basiscursus Risicoanalyse en -management in de Bouw en Infra van CROW.
Ook is er een uitgebreide cursus beschikbaar bij het Post Academisch Onderwijs TU Delft Pao cursus risico aspecten van contracteren.